កម្ពុជាត្រូវយល់ច្បាស់ពីអបិយជំនឿនិងសាសនាដើម្បីលើកកម្ពស់សុខដុមរមនីយកម្មសាសនានិងទប់ស្កាត់ការកេងប្រវ័ញ្ចក្រោមរូបភាពជំនឿសាសនា
ប្រភពរូបភាព៖ តំណរភ្ជាប់
តាមរយៈបាវចនាជាតិ «ជាតិ សាសនា ព្រះមហាក្សត្រ» គេអាចដឹងយ៉ាងច្បាស់ថា សាសនាពិតជាដើរតួនាទីសំខាន់នៅក្នុងជីវភាពរស់នៅប្រចាំថ្ងៃរបស់ប្រជាជនខ្មែរ។ នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ពលរដ្ឋគ្រប់រូបសុទ្ធតែមានជំនឿលើអរូបធម៌តាមបែបផែនរៀងៗខ្លួន។ បើតាមរបាយការណ៍ជំរឿនប្រជាជនថ្នាក់ជាតិឆ្នាំ២០១៩ នៅប្រទេសកម្ពុជាមានប្រជាជន ៩៦,៩ភាគរយជាពុទ្ធសាសនិក ១,៥៤ភាគរយជាសាសនិកអ៉ីស្លាម ០,៤ភាគរយជាគ្រិស្ដសាសនិក និង០,៨ភាគរយមានជំនឿលើសាសនាផ្សេងទៀត។
ទិដ្ឋភាពទូទៅនៃការរីកចម្រើនផ្នែកសាសនាក្នុងប្រទេសកម្ពុជាហាក់ល្អប្រសើរឡើង បើប្រៀបធៀបជាមួយប្រទេសមួយចំនួនតួយ៉ាង ថៃ មីយ៉ាន់ម៉ា ហ្វីលីពីន ឥណ្ឌា និងបណ្តាប្រទេសក្នុងតំបន់មួយចំនួនទៀតដែលកំពុងមានជម្លោះសាសនានៅឡើយ។ ភាពចម្រុះនៃការប្រតិបត្តិជំនឿសាសនារបស់ប្រជាជនកម្ពុជាបានកើតឡើងយូរណាស់មកហើយ ពោលគឺតាំងតែពីអំឡុងសម័យអាណាចក្រអង្គរមកម៉្លេះ។ ក្នុងសម័យអាណាចក្រអង្គរ ការគោរពប្រតិបត្តិជំនឿសាសនាពីហិណ្ឌូសាសនាដល់ពុទ្ធសាសនាដែលបានផ្លាស់ទៅតាមរជ្ជកាលនៃអង្គព្រះមហាក្សត្រខ្មែរ និងទំនាក់ទំនងវប្បធម៌សេដ្ឋកិច្ចជាមួយបរទេសតរៀងមក។ ក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ននេះដែរ រដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាបានចែងយ៉ាងច្បាស់ក្នុងមាត្រា ៤៣ថា ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទាំង ២ភេទមានសិទ្ធិពេញលេញក្នុងការអនុវត្តផ្នែកជំនឿនិងសាសនាណាក៏បានដែលមិនប៉ះពាល់ដល់ជំនឿ ឬសាសានាដទៃ ឬប៉ះពាល់ដល់សណ្ដាប់ធ្នាប់និងសុខសន្តិសុខសាធារណៈ។ ប្រជាជនកម្ពុជាអាចផ្សារភ្ជាប់ការរស់នៅជាមួយជំនឿសាសនារហូតមកដល់ពេលបច្ចុប្បន្ននេះបានគឺដោយសារអរូបធម៌ដ៏ចម្រុះរបស់កម្ពុជាតាំងពីបុរាណកាល និងបរិយាកាសសង្គមអំណោយផលក្នុងសង្គមបច្ចុប្បន្ននេះឯង។
សេរីភាពនិងភាពសម្បូរបែបនៃជំនឿសាសនាដូច្នេះហើយ ទើបប្រជាជនខ្មែរភាគច្រើនអាចគោរពប្រតិបត្តិជំនឿសាសនារបស់គេបានសព្វថ្ងៃនេះ។ យ៉ាងណាមិញ ទោះបីប្រទេសកម្ពុជាមិនធ្លាប់មានជម្លោះផ្នែកជំនឿសាសនាគួរឱ្យកត់សម្គាល់ ក៏ប៉ុន្តែកម្ពុជានៅតែរងគ្រោះដោយការកេងប្រវ័ញ្ចរបស់ជនទុច្ចរិតក្រោមរូបភាពជំនឿសាសនា។ អ្នកខ្លះគិតថា ការគោរពប្រតិបត្តិជំនឿសាសនាទទួលបានមគ្គផល តែខ្លះទៀតមិនបានដូចការគិតឡើយ។ អ្នកខ្លះបានជួបបញ្ហា បាត់បង់ប្រយោជន៍ និងក្លាយជាជនរងគ្រោះដោយអំពើហិង្សាដែលពេលខ្លះអាចឈានដល់ការបាត់បង់អាយុជីវិតទៀតផង។ ការផុងខ្លួនរងទុក្ខព្រោះជំនឿសាសនានេះ គឺដោយសារចំណេះដឹងបុគ្គលនោះមានកម្រិត និងយល់ខុសពីការគោរពប្រតិបត្តិក្នុងជំនឿសាសនាដែលជាសកម្មភាពមិនមានចែងក្នុងសាសនា។
ការយល់ខុសទាំងនោះត្រូវជនខិលខូចមួយចំនួនយកមកបោកប្រាស់ និងកៃបន្លំអ្នកដទៃ។ តាមការកត់សម្គាល់ ប្រជាជនខ្មែរខ្លះហាក់មានជំនឿខុសក្បួតខុសខ្នាតផ្តេសផ្តាស លើការស្រោចទឹករំដោះគ្រោះលើករាសី ការគោរពសត្វធាតុរូបរាងចម្លែកៗ និងការព្យាបាលជំងឺតាមបែបមន្តអាគមអូមអាមជាដើម។ ជំនឿដ៏ងប់ងុលទាំងនេះបានបន្សល់ស្លាកស្នាមជាច្រើនដល់សង្គមខ្មែរ។ សេចក្តីរាយការណ៍ជាច្រើនបានបង្ហាញថា ក្នុងឆ្នាំ២០១០មានករណីលួចថតរូបភាពអាក្រាតកាយរបស់នារីដែលទៅស្រោចទឹកនៅកុដិវត្ត ក្នុងឆ្នាំ២០២២មានករណីរំលោភកុមារដែលទៅព្យាបាលជំងឺតាមរបៀបស្រោចទឹកជាមួយគ្រូមន្តអាគមម្នាក់ និងនៅឆ្នាំ២០២២ដដែលនោះមានករណីគ្រូទាយនិងមន្តអាគមរួមគ្នាបោកប្រាស់ប្រាក់ពលរដ្ឋរាប់លាន។ បន្ថែមពីនេះ ការជឿងប់ងុលគ្មានមូលដ្ឋានក៏បានបង្កឱ្យមនុស្សក្លាយជាជងគ្រោះដោយការរើសអើងដោយមិនដឹងខ្លួន។ ជាក់ស្តែងកាលពី១០ឆ្នាំមុន បុរសមានពិការភាពដៃម្នាក់ត្រូវបានបណ្តេញចេញពីភូមិកំណើត និងរងការគំរាមសម្លាប់សមាជិកគ្រួសារ ពីព្រោះអ្នកភូមិយល់ខុសថាបុរសម្នាក់នោះមានគ្រូបារមីសណ្ឋិត។
ការយល់និងគោរពប្រតិបត្តិជំនឿសាសនាខុសគ្មានមូលដ្ឋានទាំងនោះគឺជាហេតុផលចាំបាច់ដែលកម្ពុជាត្រូវធានាឱ្យបាននូវការអប់រំជំនឿសាសនាស៊ីជម្រៅ និងច្បាស់លាស់។ ដើម្បីអាចធ្វើទៅបាន កម្ពុជាទាមទារការចូលរួមពីគ្រប់ភាគីទាំងអស់ ពិសេសរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក្នុងការធ្វើកំណែទម្រង់ក្នុងវិស័យពាក់ព័ន្ធ តួយ៉ាងវិស័យអប់រំ។ ក្នុងន័យនេះ ក្រសួងអប់រំត្រូវដាក់បញ្ចូលមុខវិជ្ជាស្តីពីការអប់រំសាសនាចម្រុះ និងត្រូវផ្សព្វផ្សាយស្តីពីជំនឿសាសនាឱ្យទូលំទូលាយនៅតាមគ្រប់កន្លែងទីសក្ការៈរបស់គ្រប់សាសនា និងទីតាំងសាធារណៈ។ ការដាក់បញ្ចូលការសិក្សាស៊ីជម្រៅអំពីសាសនាចម្រុះនឹងអាចផ្ដល់អត្ថប្រយោជន៍ច្រើនដល់យុវជន តាមរយៈការអប់រំពួកគេឱ្យចេះគោរពអ្នកដទៃ និងយល់ដឹងកាន់តែទូលំទូលាយអំពីទស្សនៈនិងជំនឿ។ កម្ពុជានឹងទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ពីការអប់រំសាសនាជាច្រើនផ្សេងទៀតដូចជា បង្កើនចំណេះដឹងអំពីវប្បធម៌និងជំនឿទូទៅរបស់ពិភពលោក បង្កើតនូវសុខុមាលភាពរឹងមាំខាងផ្លូវអារម្មណ៍ បង្កើនសីលធម៌និងសុភមង្គលផ្ទាល់ខ្លួន ជៀសវាងភាពជ្រុលនិយមនិងការរើសអើងសាសនា និងជាពិសេស ទាញមនុស្សឱ្យចូលរួមចំណែកកសាងសហគមន៍កាន់តែច្រើនឡើង។ ទន្ទឹមនេះ ការដាក់បញ្ចូលការអប់រំនិងការផ្សព្វផ្សាយអំពីចំណេះដឹងស៊ីជម្រៅក៏មានសារៈសំខាន់ខ្លាំងផងដែរក្នុងការផ្តល់មូលដ្ឋាននៃការគិតពិចារណាដល់ប្រជាជនកម្ពុជាជារួម។ ក្រៅតែពីការដាក់បញ្ចូលកម្មវិធីសិក្សានៅក្នុងប្រព័ន្ធអប់រំនិងការផ្សព្វផ្សាយ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានិងភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ក៏គួរពិចារណានៅក្នុងរៀបចំតាក់តែងច្បាប់ យុទ្ធនាការ និងគោលនយោបាយបន្ថែមទៀត ដោយបញ្ចូលការដាក់ពិន័យដល់អ្នកដែលនាំឱ្យមានការរើសអើងទៅលើជំនឿ និងសាសនា រួមទាំងជនទាំងឡាយណាដែលប្រើប្រាស់សាសនាជាមធ្យោបាយបោកប្រាស់ដើម្បីទាញយកផលប្រយោជន៍។ រដ្ឋាភិបាលនិងភាគីពាក់ព័ន្ធក៏គួរគាំទ្រ ការសម្របសម្រួល និងដាក់បញ្ចូលគំនិតផ្ដួចផ្ដើមក្នុងសហគមន៍ដែលបង្កើតនូវសុខដុមខាងផ្នែកសាសនា ដូចជាការផ្លាស់ប្ដូរ ឬក៏ការជជែកពិភាក្សាសែ្វងយល់រវាងប្រជាជនដែលមានជំនឿនិងសាសាផ្សេងគ្នាផងដែរ។
កម្ពុជាជាប្រទេសដែលមានសុខដុមនីយកម្មផ្នែកសាសនា និងមានលក្ខណៈអំណោយផលខ្លាំងក្នុងការគោរពប្រតិបត្តិនិងទទួលយកជំនឿនានាដែលប្រជាជននីមួយៗចង់បាន ប៉ុន្តែដើម្បីឱ្យកាន់តែប្រសើរឡើង រដ្ឋាភិបាលនិងភាគីពាក់ព័ន្ធគួរចាប់ផ្ដើមកែសម្រួលចំណុចខ្វះខាតមួយចំនួនដូចជាការអប់រំនៅក្នុងផ្នែកសាសនាប្រកបដោយភាពត្រិះរិះពិចារណា ដើម្បីជៀសវាងការគេងប្រវ័ញ្ចផលប្រយោជន៍នានាពីសំណាក់ជនខិលខូច និងទប់ស្កាត់ការផ្សព្វផ្សាយអវិជ្ជមានដែលបង្កឲ្យមានការរើសអើងសាសនានៅក្នុងប្រទេស និងកិច្ចខិតខំផ្សេងៗទៀត ដោយរដ្ឋាភិបាលគួរដាក់ចេញគោលនយោបាយ ឬគំនិតផ្ដួចផ្ដើមផ្សេងៗនៅក្នុងសហគមន៍ ប្រកបដោយភាពជាក់លាក់និងនិរន្តរភាព៕